Słowo „coaching” jest obecnie jednym z najczęściej używanych pojęć. Dziś mam spotkanie z moim coachem – możemy czasem usłyszeć od koleżanki czy kolegi, Stosuję dietę, którą dobrał mi mój lifecoach – powie kolega czy koleżanka, otwierając plastikowe pudełko wypełnione czymś do jedzenia, Wczoraj nieźle go „skołczowałem” – opowiada jeden menedżer drugiemu o rozmowie z pracownikiem, którego „podregulował”.

Czym właściwie jest coaching? Jak możemy zdefiniować i przybliżyć to pojęcie?

Na stronie Izby Coachingu (http://www.izbacoachingu.com/pl/site/271/o-coachingu.html ) znajdujemy taką definicję coachingu:

„Coaching to metoda wspierania rozwoju realizowana w formie cyklu spotkań pomiędzy coachem a klientem, podczas których coach, poprzez aktywne słuchanie, zadawanie pytań oraz stosowanie innych specyficznych narzędzi i zadań rozwojowych, towarzyszy klientowi w wyznaczaniu ważnych dla niego celów, odnajdywaniu wewnętrznych zasobów potrzebnych do ich realizacji oraz ustalaniu i wdrażaniu planów działań.”

Wspieranie rozwoju, zmiana, realizacja celów, większa satysfakcja z życia – te słowa bardzo mocno kojarzą się z coachingiem. Zapewne wielu z nas podejmowało różnego rodzaju wewnętrzne zobowiązania:

  • będę zdrowiej żył,
  • ograniczę palenie,
  • zrzucę kilka kilogramów,
  • będę się uczył angielskiego,
  • chcę więcej zarabiać,
  • chciałbym zmienić pracę,
  • itp., itd.

Czasami nowy rok, który jest swoistą symboliczną zmianą, nowym otwarciem, sprzyja podejmowaniu takich wewnętrznych zobowiązań. Zapewne często okazuje się, że jednak nie zrealizowaliśmy tego naszego zobowiązania, ciągle mieliśmy się tym zająć „jutro”, albo wokół działy się „ważniejsze” rzeczy, lub pojawiły się tysiące innych przeszkód.  Kolejny nowy rok i kolejny raz myślimy o tym, że warto jednak poprawić ten swój angielski czy zdrowiej żyć. I czasami trochę źle się czujemy z tym, że nasze ubiegłoroczne plany nie zostały zrealizowane.

Oczywiście te zobowiązania „noworoczne” to tylko pewien przykład, bo chęć zmiany w różnych dziedzinach często się pojawia i często, niestety, przeprowadzenie tej zmiany kończy się porażką. Dlaczego? Czynniki mogą być różne – nieprecyzyjne określenie celu, utrata motywacji, brak przekonania do zmiany, brak konsekwencji, czy – jak mawiał pewien mój znajomy – „słaba silna wola”.

Czy ktoś może taką zmianę przeprowadzić za nas? Odpowiedź jest jednoznaczna – NIE. 

To ja i tylko ja mogę osiągnąć cel, dokonać zmiany w życiu, dzięki której będę bardziej usatysfakcjonowany, będę odczuwał wyższy poziom zadowolenia z tego co robię, kim jestem, jakie mam relacje z innymi. To takie proste i oczywiste, ale jednocześnie tak często różne własne, wewnętrzne ograniczenia powoduję, że jednak tego nie osiągam. Być może czuję się z tym źle, być może mam poczucie straty i braku satysfakcji, co pogłębia tylko moje niezadowolenie. Jak mogę to zmienić? Co może zwiększyć skuteczność dokonywania przeze mnie zmiany?

Tu właśnie pojawia się narzędzie, jakim jest coaching i coach – osoba, która nam towarzyszy w zmianie. Coaching jest procesem, sprzyjającym dotarciu przez osobę coachowaną (klienta) do jej/jego własnych zasobów, umożliwiających zmianę w kontekście określonych przez nią/niego celów.

Czytaj także: Jak pracować nad pewnością siebie aby dobrze wypadać na rozmowach kwalifikacyjnych?

Jak praktycznie realizowany jest proces coachingowy?

Coach spotyka się z klientem na sesjach, które odbywają się mniej więcej co dwa-trzy tygodnie. To osoba coachowana dokonuje zmiany i jest w pełni za swoją zmianę odpowiedzialna, dlatego, że tylko ona może tej zmiany dokonać. Coach towarzyszy w tym procesie i jest inspiratorem pewnych działań czy refleksji. Najczęściej z sesji na sesje zadawane jest klientowi jakieś zagadnienie do przepracowania, bo tak naprawdę bardzo ważna część procesu dzieje się pomiędzy spotkaniami, kiedy osoba coachowana coś nowego wdraża, albo mierzy się ze swoimi refleksjami, na różnych poziomach dotyczącymi ważnych, przepracowanych zagadnień.  

Wiele procesów coachingowych odbywa się w oparciu o model GROW, lub jakąś jego modyfikację.

  • Goal – cel
  • Reality – rzeczywistość
  • Options – opcje
  • Way Forward – droga naprzód

Na początku klient określa swój cel (Goal) do których dąży. Coach wspiera w skutecznym określeniu tego celu i w dokonaniu wyboru. Czasami klient słysząc własne słowa, parafrazowane przez coacha, czy odpowiadając na zadawane przez niego głębokie pytania, już dokonuje bardzo głębokiej refleksji, dociera w sobie do myśli, tematów, czy zagadnień, które wcześniej skrzętnie omijał – i mierzy się z nimi.

Coach stosuje narzędzia pomagające osobie coachowanej w dokonaniu jak najpełniejszej refleksji-  i w rezultacie zmiany. Typowe narzędzia coacha, to przede wszystkim jego uważność, umiejętność słuchania, parafrazowanie słów klienta, tak, aby mógł je sam usłyszeć, głębokie pytania, które wywołują refleksję osoby coachowanej, ankiety – pozwalające na autorefleksję w ważnych tematach, subiektywne skale, na których klient może określić na przykład poziom satysfakcji, i wiele, wiele innych.

W dalszej części procesu coachingowego, prowadzonego w oparciu o model GROW, następuje określenie stanu bieżącego (Reality) osoby coachowanej. Często wiąże się to z określeniem poziomu satysfakcji tu i teraz, wynikającej z tego motywacji do działania, do zmiany oraz określenia możliwości zmiany.

Jednym z fundamentalnych założeń coachingu jest zasada:

Ludzie już posiadają zasoby, aby zdobyć to, czego pragną.

Każdy z nas jest inny, każdy z nas zmierza gdzie indziej, inaczej subiektywnie postrzega szczęście, czego innego pragnie i w oparciu o inne zasoby zdobywa to, czego pragnie. Dlatego tak ważne jest, żeby klient dzięki coachingowi uświadomił sobie jakie zasoby już ma i co w oparciu o nie może zrobić.

W fazie Options osoba coachowana, wspierana narzędziami coacha, generuje nowe możliwości, które poszerzają jej spojrzenie na to co i jak może zrobić. W tej fazie następuje generowanie możliwych rozwiązań oraz ich krytyczna analiza. Przełożenie marzeń, możliwych opcji na konkretny, możliwy do zrealizowania plan następuje w fazie Way Forward procesu coachingowego. Tu właśnie klient, przy wsparciu coacha, określa działania krótko i długoterminowe oraz zaczyna je realizować.

Czy coaching może pomóc w rozwoju? – to pytanie zadaliśmy na początku tekstu.  Odpowiedź: No cóż…Najlepiej sprawdzić to samemu 🙂

Jeśli chcesz poszerzyć swoje spojrzenie na to, czym jest coaching możesz zapoznać się z wykładem dr Lidii Czarkowskiej, dyrektor Centrum Coachingu Akademii Leona Koźmińskiego    

Czytaj także: Onboarding – jak wdrożyć nowego pracownika w firmie? 

Janusz Kowalczuk