Rozmowa kwalifikacyjna – podpowiadamy jak nie dać się zaskoczyć!

Rozmowa kwalifikacyjna bywa stresująca dla wszystkich kandydatów – zarówno tych stawiających pierwsze kroki na rynku pracy, jak i tych, których staż wynosi dobrych parę lat. Jesteśmy w stanie to zrozumieć – siedzisz wygodnie w fotelu, naprzeciwko Ciebie całkiem sympatyczny potencjalny, przyszły manager wraz z przedstawicielem działu HR, wszystko idzie po Twojej myśli. I nagle z ust rekrutera pada pytanie: Jak zważyłby/aby Pan/i samolot bez użycia wagi? albo Gdyby miał/a Pan/i być zwierzęciem to jakim?  I zamierasz. Jesteś totalnie zaskoczony. Mimo, że bardzo chciałbyś odpowiedzieć na to pytanie, to emocje sięgają zenitu – poddajesz się. Nie martw się! W tym artykule podpowiemy Ci, jak przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej, jak odpowiadać na pytania rekruterów i o co Ty możesz pytać na spotkaniu.

Rozmowa kwalifikacyjna – czym jest?

Rozmowa kwalifikacyjna, inaczej rozmowa rekrutacyjna, interview lub wywiad rekrutacyjny, to najprościej mówiąc spotkanie pracodawcy z potencjalnym pracownikiem. To wtedy następuje właściwa selekcja rekrutowanych osób. Celem rozmowy jest bowiem zweryfikowanie u kandydata m.in.:

• wiedzy,
• kompetencji,
• doświadczenia zawodowego,
• motywacji do pracy
• cech charakteru.

Osoba przeprowadzająca wywiad zadaje w tym celu odpowiednie pytania bądź przeprowadza tzw. testy kompetencji. Pracodawca musi bowiem sprawdzić, czy kandydat posiada zasoby niezbędne do pracy na danym stanowisku.

Z kolei dla kandydata rozmowa kwalifikacyjna stanowi świetną okazję, by dowiedzieć się więcej o kulturze i środowisku pracy, wartościach danej organizacji i samym stanowisku pracy.

Nie ma jednego, ściśle określonego wzoru na przeprowadzanie rozmowy o pracę. Wiele zależy od stanowiska, wielkości firmy, branży, w której organizacja działa itp. Niekiedy proces rekrutacyjny jest stosunkowo krótki, a w innych przypadkach mocno rozbudowany z kilkoma wywiadami rekrutacyjnym, a nawet sesjami AC – wtedy może trwać nawet kilka tygodni.

Trudno o uniwersalną receptę na idealną rozmowę o pracę. Na szczęście z pewnością da się wyróżnić kilka najistotniejszych zasad, których przestrzeganie będzie miało znaczący wpływ na jakość tego spotkania.

Jak się przygotować do rozmowy kwalifikacyjnej

Przed każdym wywiadem rekruter zadaje sobie pytanie: O co pytać kandydata na rozmowie kwalifikacyjnej? Musisz jednak wiedzieć, że specjaliści ds. HR nie są w stanie do każdej z rozmów podchodzić w 100% indywidualnie. Jak więc wygląda przygotowanie rekrutera do spotkania z potencjalnym kandydatem?

Przedstawiciele działu HR w zdecydowanej większości przypadków korzystają z przygotowanego uprzednio scenariusza dostosowanego do konkretnego stanowiska. Oczywiście dostosowują zawarte w nim pytania do CV i życiorysu każdego kandydata. Zazwyczaj każdy rekruter ma także przygotowaną ogólną pulę pytań, którymi posługuje się na rozmowach. Poniżej zamieścimy najpopularniejsze z nich – po to, abyś i ty mógł się przygotować.

Klasyczne pytania na rozmowie kwalifikacyjnej

Pytanie na rozmowie rekrutacyjnej: Co wiesz o naszej firmie?

To jedno z tych pytań, które praktycznie za każdym razem pada na rozmowie kwalifikacyjnej. I co najistotniejsze – choć wszyscy kandydaci są tego świadomi, to tylko nieliczni z nich potrafią się do niego rzetelnie przygotować. Często pada odpowiedź: „Nie miałem wystarczająco czasu, by dokładnie się przygotować, ale wiem, że Wasza firma zajmuje się XXX” Taka odpowiedź w oczach rekrutera jest bardzo lekceważąca i jednoznacznie sugeruje, że kandydatowi nie zależy na podjęciu tej pracy.

Co więcej, skoro potencjalny pracownik już na tym etapie (gdzie motywacja powinna być na bardzo wysokim poziomie!) nie był w stanie zadać sobie trudu, by dokładnie zapoznać się z charakterystyką działalności pracodawcy, to rekruter ma prawo podejrzewać, że po podjęciu zatrudnienia kandydat nie byłby zaangażowany w swoje obowiązki.

Jak więc odpowiedzieć na tak postawione pytanie na rozmowie o pracę? Przede wszystkim wystarczy się przygotować. Trzeba poświęcić kilka chwil, by dowiedzieć się, czym zajmuje się firma, jakimi wartościami się kieruje, jaka jest jej misja i wizja, a tym samym być w stanie opowiedzieć, co samemu można zaoferować takiej organizacji. Warto udowodnić rekruterowi, że zależy nam na tym stanowisku. Warto pokazać, jak możemy pomóc firmie, jeśli ta zdecyduje się nam zaufać.

Pytanie na rozmowie rekrutacyjnej: Dlaczego powinniśmy Cię zatrudnić?

To kolejne z pytań, które bardzo często pojawia się na rozmowach. Rekruter może je oczywiście zadać w nieco innej formie, np. Co wyróżnia Cię na tle innych kandydatów? Jakie są Twoje mocne strony? Co wniesiesz do naszej firmy? bądź Dlaczego akurat Ty jesteś idealnym kandydatem na to stanowisko? Niemniej, niezależnie od sformułowania, pytanie zawsze ma na celu zbadać te same cechy u kandydata.

Jakie? Przede wszystkim, czy kandydat jest świadomy swoich kompetencji, czy ceni się jako pracownik, czy zna swoją „wartość rynkową”. Dobrze sformułowana odpowiedź pokaże, że potencjalny pracownik bardzo dobrze zna branżę i specyfikę pracy na stanowisku, o które się ubiega.

Warto więc przed rozmową „przypomnieć” sobie, jakie atuty posiadamy i opowiedzieć o nich opierając się na konkretnych przykładach. Idealnie, jeśli te przykłady będą bezpośrednio nawiązywać do wymagań stawianych przez pracodawcę.  Zamiast powiedzieć:

• Jestem sumiennym i zaangażowanym pracownikiem, lepiej wymienić nagrody pracownicze, które udało nam się uzyskać.
• Jestem kreatywny, lepiej opowiedzieć o konkretnym problemie, który udało nam się rozwiązać w nieszablonowy sposób bądź ciekawej kampanii/rozwiązaniu, które udało nam się zrealizować w trakcie pracy.
• Rozwój zawodowy jest dla mnie istotny, lepiej wskazać, jaką ścieżkę kariery przeszliśmy w poprzedniej firmie i jakie dodatkowe szkolenia i kursy udało nam się ukończyć.

Brzmi lepiej, prawda? ?

Warto też pamiętać, aby gdy tylko to możliwe, używać mierzalnych danych – są one najbardziej wiarygodne, np. Pozyskałem 10 nowych klientów w ciągu kwartału. Realizowałem miesięczne cele na poziomie 110% itp.

Pytanie na rozmowie o pracę: Dlaczego chcesz zmienić pracę?

To pytanie ma na celu zbadanie motywacji danego pracownika. Oczywiście niezaprzeczalnym jest fakt, że wynagrodzenie jest jednym z głównych czynników motywacyjnych przy zmianie zatrudnienia, ale przecież nie jedynym.

W końcu nie każdy chce zmienić pracę wyłącznie dlatego, żeby więcej zarabiać, czy dlatego, że nie dochodzi do porozumienia z obecnym przełożonym. Każdy pracodawca chce dowiedzieć się więcej o osobie, którą ma zamiar zatrudnić – co wpływa na jej zaangażowanie, jaka kultura pracy jej odpowiada itp. I to jest idealny moment, aby o tym opowiedzieć.  

Odpowiadając na to pytanie warto skupić się na pozytywach. Narzekanie i malkontenctwo nie są dobrym rozwiązaniem. Można powiedzieć, że czujemy, że opanowaliśmy już wszystkie kompetencje na danym stanowisku i potrzebujemy rozwoju, awansu – a obecny pracodawca, mimo świetnej atmosfery, niestety na dany nam w stanie tego zapewnić. Albo wręcz przeciwnie – można powiedzieć, że potrzebujemy jeszcze więcej nowych zadań i obowiązków, bo bardzo nam zależy na tym, żeby maksymalnie rozwinąć poziom swoich kompetencji i dokładnie poznać branżę, a w obecnym miejscu zatrudnienia nie mamy już możliwości na poszerzenie horyzontów. Taki przekaz daje zupełnie inny obraz nastawienia i zaangażowania pracownika!

Pytanie na rozmowie kwalifikacyjnej: Jakie są Twoje silne strony?

To bardzo ważne pytanie z perspektywy przyszłego pracodawcy. Pokazuje bowiem, czy kandydat zna swoją wartość, czy jest świadomy swoich kwalifikacji i czy potrafi je umiejętnie wykorzystywać.

Opowiadając więc o swoich mocnych stronach i zaletach kolejny raz należy pamiętać, by poprzeć je odpowiednimi przykładami. Jeśli nie mamy możliwości, aby jakąś cechę urzeczywistnić poprzez podanie konkretnej sytuacji, lepiej o niej nie wspominać.

Nietypowe pytania podczas rozmowy kwalifikacyjnej

Pytania zadawane przez rekruterów bywają również…nietuzinkowe. Warto w tym momencie zdać sobie sprawę, że potencjalny pracodawca, zadając takie pytanie, nie zawsze oczekuje od nas konkretnej odpowiedzi czy dokładnych wyliczeń. Tego typu zagadki mają za zadanie pokazać, jak pracownik radzi sobie w stresujących sytuacjach, gdy zostaje zaskoczony bądź jak bardzo jest kreatywny.

Najprościej będzie poprzeć to przykładem.

Nietypowe pytanie na rozmowie o pracę: Jak zważyć samolot bez wagi?

To właśnie jedno z ulubionych pytań rekruterów, które sprawdza pomysłowość, kreatywność i nieszablonowe podejście do problemów wśród kandydatów. Co można na nie odpowiedzieć? Najprościej – na stronie producenta można sprawdzić wagę poszczególnych elementów składających się na budowę samolotu, po czym zsumować je ze sobą. Oczywiście na sam koniec należy jeszcze dodać odpowiednią objętość paliwa ?

Nietypowe pytanie na rozmowie kwalifikacyjnej: Jakim zwierzęciem chciałbyś być?

To kolejne z pytań, na które nie ma jednej, dobrej odpowiedzi. Są natomiast złe. Np. odpowiedź: Chciałbym być kotem, ponieważ lubię kotki. nie wnosi zbyt wiele do rozmowy, a tym samym nie mówi praktycznie nic o kandydacie.

Ważne jest, aby kandydat, udzielając odpowiedzi potrafił wyjaśnić, dlaczego akurat z tym zwierzęciem się utożsamia i wykazać, że uzasadnienie jest spójne z jego umiejętnościami i cechami osobowości.

Bazując więc na powyższym przykładzie można powiedzieć: Chciałbym być kotem, ponieważ jestem indywidualistą i zawsze samodzielnie znajduję rozwiązanie w każdej sytuacji. Dodatkowo w działaniu cechuje mnie również spryt, a to przecież jedna z głównych cech kotów. 

Brzmi lepiej, prawda?

Czego unikać podczas rozmowy o pracę

Oczywiście są również rzeczy, których powinniśmy wystrzegać się na rozmowie o pracę. Do najważniejszej z nich zdecydowanie należy podawanie nieprawdziwych bądź delikatnie przekoloryzowanych informacji w CV. Rekruter bardzo szybko zorientuje się, że w życiorys wdarło się kilka kłamstewek. Większość informacji można przecież zweryfikować jednym pytaniem, np. poziom znajomości języków obcych. Testy na rozmowach kwalifikacyjnych również nie należą do rzadkości, więc lepiej być szczerym już na etapie konstruowania CV.

Ważną kwestią jest również nieużywanie ogólników, o czym już wspominaliśmy. Każdorazowo podając swoją cechę czy kompetencje, warto poprzeć ją konkretnymi przykładami i sukcesami z życia zawodowego.

Ubiór na rekrutację również jest ważny – pamiętaj, żeby przyłożyć do niego odpowiednią wagę. Oczywiście garnitur nie zawsze jest obowiązkowy (zwłaszcza, gdy rekrutacja dotyczy „kreatywnego” stanowiska), jednak za każdym razem trzeba zachować schludność.

Podsumowanie

Podsumowując, jeśli na przygotowanie do rozmowy o pracę poświęcimy odpowiednią ilość czasu, nic nie powinno nas zaskoczyć. Pamiętając o wszystkich wymienionych zasadach należy dodać jeszcze jedną kwestię – warto być szczerym, uśmiechniętym i pozytywnie nastawionym.